هپاتیت A یک عفونت کبدی بسیار مسری است که توسط ویروس هپاتیت A ایجاد می‌شود...

• هپاتیت A

هپاتیت A

هپاتیت A یک عفونت کبدی بسیار مسری است که توسط ویروس هپاتیت A ایجاد می‌شود. این ویروس یکی از چندین نوع ویروس هپاتیت است که باعث التهاب کبد می‌شود و بر عملکرد کبد تأثیر می‌گذارد.

احتمال ابتلا به هپاتیت A از طریق غذا یا آب آلوده یا تماس نزدیک با فرد یا شیء آلوده وجود دارد. موارد خفیف هپاتیت A نیازی به درمان ندارند. اکثر افرادی که به ویروس هپاتیت A آلوده هستند، بدون آسیب دائمی به کبد بهبود می‌یابند.

رعایت بهداشت، از جمله شستن مکرر دست‌ها، می‌تواند از انتشار ویروس جلوگیری کند. واکسن هپاتیت A می‌تواند باعث محافظت فرد در برابر ابتلا به هپاتیت A شود.

علائم:

علائم هپاتیت A معمولاً چند هفته پس از ابتلا به ویروس ظهور پیدا می‌کنند؛ اما همه افراد مبتلا به هپاتیت A دارای علائم نیستند. علائم بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی و ضعف غیرمعمول
• حالت تهوع، استفراغ و اسهال ناگهانی
• درد یا ناراحتی شکم، به‌خصوص در سمت راست بالای شکم و زیر دنده‌های پایینی که در بالای کبد قرار دارند.
• مدفوع خاکستری یا خاکی رنگ
• از دست رفتن اشتها
• تب با درجه حرارت پایین
• ادرار تیره رنگ
• درد مفاصل
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
• خارش شدید

این علائم ممکن است نسبتاً خفیف باشند و در عرض چند هفته از بین بروند. با این حال، برخی اوقات هپاتیت A باعث ایجاد بیماری شدید می‌شود که چندین ماه به طول می‌انجامد.

علل:

هپاتیت A توسط ویروسی ایجاد می‌شود که سلول‌های کبد را آلوده می‌کند و باعث ایجاد التهاب می‌گردد. التهاب می‌تواند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد و سایر علائم هپاتیت A را ایجاد کند.

انتشار ویروس از طریق مدفوع آلوده رخ می‌دهد، حتی اگر میزان مدفوع بسیار ناچیز باشد، ورود این مدفوع به دهان شخصی دیگر باعث آلودگی فرد می‌شود (انتقال مدفوعی-دهانی). خوردن یا نوشیدن موادی که به مدفوع آلوده شده است می‌تواند باعث بروز هپاتیت A شود. همچنین ممکن است عفونت از طریق تماس نزدیک شخص با شخص مبتلا به هپاتیت A منتقل شود. ویروس می‌تواند چندین ماه بر روی سطوح زنده بماند. ویروس هپاتیت A از طریق تماس گاه‌به‌گاه یا سرفه یا عطسه انتقال نمی‌یابد.

در زیر برخی از شیوه‌های خاص انتشار ویروس هپاتیت A آورده شده است:

• خوردن غذاهایی که توسط فرد مبتلا به ویروس هپاتیت A دست به دست می‌شود در حالی که پس از توالت دست‌های خود را به خوبی نشسته است.
• نوشیدن آب آلوده
• خوردن مواد غذایی شسته شده در آب آلوده
• خوردن صدف خام آلوده شده با فاضلاب
• تماس مستقیم با شخصی که مبتلا به ویروس است– حتی اگر شخص هیچ علائمی نداشته باشد.
• تماس جنسی با شخص مبتلا به ویروس

فاکتورهای خطر:

موارد زیر خطر ابتلا به هپاتیت A را افزایش می‌دهد:

• مسافرت یا کار در نواحیی از جهان که هپاتیت A شایع است.
• زندگی با شخصی که مبتلا به هپاتیت A است.
• رابطه جنسی با هم‌جنس به ویژه در مردان
• هر نوع رابطه جنسی با فردی که مبتلا به هپاتیت A است
• HIV مثبت
• بی‌خانمانی
• استفاده از هر نوع داروی مخدر، نه تنها داروی تزریقی

عوارض:

برخلاف سایر انواع هپاتیت ویروسی، هپاتیت A باعث آسیب طولانی مدت کبدی نمی‌شود و به یک عفونت مزمن تبدیل نمی‌شود. در موارد نادر، هپاتیت A می‌تواند باعث از دست دادن ناگهانی (حاد) عملکرد کبد، به ویژه در افراد مسن یا افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کبدی شود. نارسایی حاد کبدی نیاز به بستری شدن بیمار در بیمارستان دارد. برخی از افراد مبتلا به نارسایی حاد کبد ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشند.

پیشگیری:

واکسن هپاتیت A می‌تواند از عفونت ناشی از ویروس جلوگیری کند. واکسن معمولاً در دو دوز تزریق می‌شود. شش ماه پس از تزریق دوز اول، دوز دوم به عنوان تقویت‌کننده (booster) تزریق می‌شود. واکسن هپاتیت A را می‌توان به صورت ترکیبی تزریق کرد؛ به طوری که شامل واکسن هپاتیت B نیز باشد. این ترکیب واکسن در سه دوز با فواصل شش ماهه تزریق می‌شود.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری به افراد زیر توصیه می‌کند واکسن هپاتیت A تزریق کنند:

• تمام کودکان یک ساله یا بزرگ‌تر که واکسن دوران کودکی را دریافت نکرده‌اند.
• هر فرد یک ساله یا بزرگ‌تر که بی‌خانمان است.
• نوزادان 6 تا 11 ماهه که به بخش‌هایی از جهان مسافرت می‌کنند که هپاتیت A شایع است.
• خانواده و مراقبینِ فرزندخواندگانی که از کشورهای با نرخ شیوع بالای هپاتیت A فرزند پذیرفته‌اند.
• افرادی که تماس مستقیم با سایر افراد مبتلا به هپاتیت A دارند.
• کارمندان آزمایشگاه که ممکن است با افراد مبتلا به هپاتیت A تماس داشته باشند.
• افرادی که در بخش‌هایی از جهان کار یا سفر می‌کنند که هپاتیت A شایع است.
• مردانی که با همجنس خود رابطه جنسی دارند.
• افرادی که از هر نوع داروی مخدر استفاده می‌کنند، نه صرفاً داروهای تزریقی
• افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی، از جمله هپاتیت B و یا C
• هر کسی که مایل به دریافت واکسن و ایجاد مصونیت در برابر هپاتیت A است.

نکات ایمنی در هنگام سفر:

در صورت سفر به نقاطی از جهان که هپاتیت A شایع است، برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری موارد زیر باید رعایت شود:

• شستن همه میوه‌ها و سبزی‌های تازه با آب معدنی و خود فرد باید پوست آن‌ها را بگیرد. از مصرف میوه‌ها و سبزی‌های آماده و از قبل پوست گرفته‌شده خودداری شود.
• از مصرف گوشت و ماهی خام و نیمه‌پخته خودداری کنید.
• آب معدنی مصرف شود و در هنگام مسواک زدن نیز از آب معدنی استفاده شود.
• از مصرف نوشیدنی‌هایی که از خلوص آن‌ها اطلاعی ندارید خودداری شود. این مورد برای مصرف یخ نیز رعایت شود.
• اگر آب معدنی در دسترس نیست، آب لوله‌کشی قبل از نوشیدن یا استفاده جوشانده شود.

نکات بهداشتی:

باید مرتباً دست‌ها شسته شوند، به‌خصوص بعد از استفاده از توالت یا تعویض پوشک و قبل از تهیه غذا یا خوردن.